JOA-excursie
In november stond weer een JOA-excursie op het programma. Deze keer kregen de leden een dwarsdoorsnede aangeboden van de natuursteensector; grafwerk, bouw, gereedschap, machines, lijmen, onderhoud en spoelbakken. Het werd een drukke dag vol uitleg en demonstraties. Een nuttige, leerzame excursie luidde het oordeel.
Een groep van twintig JOA-leden verzamelden zich op 6 november ’s ochtends vroeg bij Eijgelaar Natuursteen in Kampen. Daar werden ze verwelkomd door eigenaar en JOA-lid Daniel Piening. Hij leidt het bedrijf samen met zijn vrouw Riëtte, die tevens oud-JOA-lid is. Zij heeft in 2001 het bedrijf overgenomen. Later kwam haar man ook in de zaak. Daniel vertelde dat het in het begin een zoektocht voor beiden was. “We zijn allebei niet afkomstig uit de natuursteensector, dus dat was best wel wennen. Maar na een tijdje kregen we het goed op de rit.” Het bedrijf, dat vestigingen in Kampen, Barneveld – waar ook hun glasatelier Art Emotions is gevestigd – en Apeldoorn heeft is gespecialiseerd in bijzondere grafmonumenten. Er werken achttien mensen, waarvan twee in de steldienst op de vrachtwagen. Na deze introductie werden de JOA-leden in drie groepen rondgeleid door de toonzaal, showtuin, opslag en werkplaats. Eijgelaar Natuursteen legt sterk de nadruk op marketing, blijkt tijdens de rondleiding. Daar waar traditionele natuursteenbedrijven vaak iets behoudender denken, denkt Eijgelaar verder in mogelijkheden, is de algehele opvatting van de JOA-groep.
Toch weer bouwwerk : Vanuit Kampen ging de JOA-delegatie richting Harderwijk. Daar stond oud-JOA-lid Hendrik Wittink klaar om de deelnemers te verwelkomen in de showroom van Steenhouwerij Van den Brink. Wittink – sinds augustus eigenaar van de steenhouwerij – heeft de bouwvestiging overgenomen van Cuperus Natuursteen. Hij heeft zelf tot 2005 in deze vestiging gewerkt, maar heeft zich de afgelopen tien jaar meer gericht op grafmonumenten in de vestiging Meppel. Wittink wilde echter toch weer bouwwerk gaan doen en toen hij de kans kreeg om Van den Brink van Cuperus over te nemen, hoefde hij niet na te denken. Hij vertelde de aanwezigen dat hij eigenlijk nog niet helemaal klaar was om de JOA-delegatie te ontvangen. Hij is nog druk bezig de showroom aan te passen aan zijn eigen ideeën, zo legt hij uit. Toch ziet de toonzaal er al behoorlijk netjes uit, vooral ook door de showwand van Carrières du Hainaut die de dag ervoor is geplaatst. Steenhouwerij Van den Brink heeft vier medewerkers en levert hoofdzakelijk aan aannemers en timmerfabrieken. In de werkplaats wordt ongeveer 85 procent Belgische hardsteen verwerkt, zo vertelde Wittink. Na de uitleg volgde een rondleiding door de werkplaats en de opslag buiten. Tijdens de rondleiding discussieerden de JOA-leden over de verschillende zaken en problemen die jonge ondernemers in hun bedrijven tegenkomen, zoals DTS-profielen van dorpels die in Belgisch Hardsteen worden gevraagd maar in dit materiaal vaak moeilijk realiseerbaar zijn. Timmerfabrieken eisen dit wel vaak van steenhouwers. Deze ochtend bleek dat vrijwel iedereen hiermee zit, maar er op verschillende manieren mee wordt omgegaan. Het bleek dat iedereen een verschillende aanpak heeft. Voor de leden bleek het erg leerzaam om de aanpak van de anderen te horen.
Demonstratieruimte : Voor de lunch kon de JOA-delegatie aanschuiven bij KGS Diamond in Elburg, waar de leden werden begroet door onder andere Jan Duitman, Jos Dijkgraaf en Peter Plesman. Na een rondleiding door het magazijn en de afdeling waar de met diamant bezette schuurschijfjes, schuurbanden en handschuurpads worden geproduceerd – de daadwerkelijke productie waarbij de diamant op grote vellen wordt aangebracht is geheim en werd dan ook niet getoond – kwamen de leden terecht op de bovenste verdieping van het pand in Elburg. In het onlangs bijgebouwde deel is een demonstratieruimte, waar onder andere verschillende voorbeeldvloeren van natuursteen liggen waarop de vloerschuurmiddelen van KGS worden gedemonstreerd. In de ruimte kregen de JOA-leden uitleg en demonstraties van vertegenwoordigers van verschillende bedrijven: Lithofin, IntegraAdhesives, Projectburo PB en Rodi Portugal. Maar eerst vertelde Jan Duitman van gastheer KGS over het van oorsprong Zwitserse bedrijf dat sinds 1988 actief is op de Nederlandse markt. “Het bedrijf dat ooit begon met de fabricage van schuurstenen heeft inmiddels vier productiebedrijven – in Zwitserland, Hongarije, Nederland en Portugal – dertien verkoopkantoren in twaalf landen en er werken ongeveer 250 mensen, waarvan circa vijftig in Nederland. Naast eigen producten leveren we ook producten van onder andere Abressa, IntegraAdhesives, Tenax en Suhner. De producten kunnen worden gebruikt voor de bewerking, reiniging en onderhoud van materialen als natuursteen, composiet, glas, keramiek, metaal en textiel. Voor de natuursteensector is onlangs een compleet nieuwe lijn geïntroduceerd: Red Diamond Tools”, besloot Duitman zijn verhaal. Na hem was de beurt aan Peter de Rijck van Lithofin. Hij vertelde dat het bedrijf drie hoofdpijlers heeft: reinigen, impregneren en onderhouden van materialen als hardsteen, marmer, graniet, kwartscomposiet, marmercomposiet en keramiek. De Rijck liet de leden de Lithofinder zien, een nieuwe toepassing op de website van het bedrijf. “Na het invullen van het materiaal, de kleur, het oppervlak en de toepassing volgt direct een advies over het toe te passen product”, gaf hij als uitleg van de Lithofinder.
Lijmen : Na fabrikanten van gereedschappen en onderhoudsmiddelen ging de focus over op lijmen. Paul den Hollander van IntegraAdhesives uit Moerdijk begon zijn verhaal met de constatering dat er van oudsher ruwweg gezegd twee soorten lijmen zijn geweest. “Dat zijn de polyesterlijm en de epoxylijm. Ik wilde de voordelen van beide lijmen combineren en dat heeft geresulteerd in een acryllijm: Surface Bonder Xi. Dit is een tweecomponentenlijm die in een verhouding van 1:10 uit een koker met twee tuitjes komt. Hierdoor heb je altijd exact de juiste verhouding. De lijm is – afhankelijk van de temperatuur) zeven tot elf minuten verwerkbaar en na twintig minuten hard. Er is ook een UV-bestendige variant voor buitengebruik, de Surface Bonder Ultra.” Na deze uitleg gaf Den Hollander een demonstratie van de lijm. Hij lijmde twee plintjes in verstek tegen elkaar aan. Naast het resultaat – een mooie, vrijwel onzichtbare lijmnaad – viel de erg sterke geur van de lijm op.
Na een vloerdemonstratie met uitleg over droogschuren en polijsten met behulp van Flexis Pads – met de grofste schijf (rood, korrel 400) kan een vloer worden gezoet – was het woord aan Patrick Buysse van Projectburo PB uit het Belgische Wuustwezel. Hij vertelde dat hij van school af aan bezig is geweest met het investeren in productielijnen. Dit resulteerde in zijn eigen bedrijf. “Ik heb inmiddels een heel team om mij heen, maar de verkoop doe ik nog steeds zelf. Het is belangrijk om goed te luisteren naar de wensen van de klant en waar de machine voor gebruikt gaat worden. Een vijf-assige zaagmachine verkopen wanneer daar vrijwel geen werk voor is, is zinloos. Ik adviseer ook om in stappen te automatiseren. Je kunt geld besparen door ervoor te zorgen dat de machines zo weinig mogelijk stil staan, door zaagverlies te beperken – ik denk dat het terugbrengen van een zaagverlies van 15 procent naar 8 procent heel goed mogelijk is – en door een machine aan te schaffen met een voorraadbeheersysteem”, vertelde hij aan de aanwezigen. Tot slot gaf hij een overzicht van de machinebouwers waar zijn bedrijf mee samenwerkt, waaronder de Italiaanse bedrijven Emmedue, Terzago, Marmo Meccanica en OMAG.
Als laatste was de beurt aan Corné Baars van Rodi Portugal. Dit in Nederland nog vrij onbekende bedrijf is Europees marktleider als producent van wielen en velgen. In 1980 is daar een divisie spoelbakken bijgekomen. “In dit jaar zullen we in totaal één miljoen spoelbakken produceren”, schetste Baars de grootte van het bedrijf waar 257 mensen werken. “Nieuw in ons assortiment zijn de RVS-spoelbakken in zwart, koper en goudkleur, verkrijgbaar in verschillende afwerkingen zoals satijn, gepolijst, mat en linnen.” Een van de JOA-leden wilde weten waar het bedrijf zichzelf positioneert. Baars: “Onze afwerkingen zijn vergelijkbaar met de high-end spoelbakken van Franke. We hebben overigens gepatenteerde rechthoekige afvoerpluggen.”
Tijdens een Chinees buffet werd nog volop nagepraat over de opgedane kennis en met een goed gevulde goodiebag gingen de JOA-leden huiswaarts.
Tekst : Wilbert Leistra © Vakblad Natuursteen